Karayollarında seyreden araçların belli vasıflara sahip olması gerektiği gibi, bu araçları kullanan kişilerin de ehliyet veya bir diğer adıyla sürücü belgesine sahip olması zorunludur. Araçların vasfına ve türüne göre farkı sınıflara ayrılan ehliyetlere sahip olmak için bir dizi sınavdan geçmek gerekir. Sürücü belgesi almak için başvuru yapılmadan önce Ehliyet sınıfları hakkında bilgi sahibi olmak, hangi belge ile hangi aracın kullanılabileceğini önceden bilmek adına oldukça önemlidir.
Ehliyet sınıfları; otobüs, binek otomobil, traktör, vb. gibi motorlu veya motorsuz kara araçlarını kategorize ederek hangi ehliyet ne işe yarar konusunu belirlemek üzere düzenlenmiştir. Kimlik yerine de geçen sürücü belgelerinde yeni düzenlenen kanun gereğince geçerlilik süresi bulunmaktadır. Bu süreler aşılmadan önce başvuru yaparak sürenin uzatılması zorunlu kılınmıştır. 16 farklı kategoriye ayrılmış bulunan ehliyet sınıfları M, A1, A2, A, B1, B, BE, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE, F şeklinde adlandırılmıştır.
A Sınıfı Sürücü Belgesi
A sınıfı ehliyet ile kullanılan araçlar, bu kategoride yer alan sınıflara göre farklılık gösterebilmektedir. Kendi içinde A1 ve A2 şeklinde sınıflandırılır. Motor gücü, silindir hacmi ve tekerlek sayısı gibi özelliklere göre sınıflandırılan A sınıfı ehliyetler, motosiklet türü araçların kullanımına izin verir. Bu türden bir ehliyete sahip bulunan kişiler en fazla 600 cc motor gücüne sahip bulunan tekerlekli motosikletleri kullanabilmektedir.
A sınıfına sahip bir ehliyeti bulunan kişiler ayrıca, A1, A2 ve M sınıfına dahil bulunan araçları da kullanma hakkına sahiptir.
A1 sınıfı ehliyet, 2 veya 3 tekerleğe sahip bulunan ve silindir hacmi 125 cc üzerinde olmayan araçların kullanımı için uygundur. Ayrıca aracın 2 tekerlekli olması halinde motor gücü azami 11 Kw, 3 tekerlekli olması halinde ise 15 Kw’ yi aşmaması gerekir.
A2 sınıfı ehliyet ise, 2 tekerlekli motosikletlerde motor gücü azami 35, 3 tekerleklilerde ise motor gücü 5 Kw’yi aşmayan araçların kullanımına izin vermektedir. Motor ehliyeti alırken uyulması gereken kurallardan biri de yaş sınırının uygunluğudur. Buna göre A sınıfı ehliyet için başvuranların 20 yaş, A1 ehliyet için 16 yaş, A2 ehliyet için yaş sınırı ise, 18 olarak belirlenmiştir.
B Sınıfı Sürücü Belgesi
B sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçlar otomobil ve kamyonet olarak belirlenmiştir. Bu sebeple araba ehliyeti hangi sınıf? sorusunun cevabı da B sınıfı olarak verilebilir. kategorideki araçları yasal olarak kullanım hakkına sahip olmak adına, yazılı ve direksiyon sınavlarını başarıyla geçmiş olmak gerekir. B sınıfı sürücü belgesi kullanım süresi 10 yıl olup, 18 yaşını doldurmuş olan kişilere verilmektedir. Otomobil ve kamyonet kullanma hakkına haiz olarak B sınıfı ehliyet alan kişiler, azami yük ağırlığı 4.250 kiloya kadar olan birleşik araçları da kullanabilme hakkına sahip bulunmaktadır. Ayrıca, BE sınıfı sürücü belgesi ile 3500 kg yük ağırlığını geçmeyen yarı römork ve römork vasfına sahip birleşik araçlara da kullanım hakkı tanınmaktadır.
B sınıfı ehliyet sahipleri için otomobil ve kamyonet dışında M, B1 ve F sınıfına dahil araçları kullanabilme izni de verilmektedir. B1 ve BE şeklinde iki farklı türe sahip bulunan B sınıfı ehliyetlerden B1sürücü ehliyeti 15 Kw motor gücüne sahip bulunan ve ağırlığı 400 kilogramı geçmeyen ATV türü 4 tekerlekli araçların kullanılmasına da olanak sağlar.
BE sürücü ehliyeti genellikle araçlarıyla yük taşımacılığı yapmak isteyen kişiler tarafından tercih edilmektedir. Yük taşımak amacıyla araçlarına bağlayacakları yükün ağırlığı 3500 kilo sınırını aşmamalıdır. B ve B1 araçlar için ehliyet başvuru yaşı 18 olarak belirlenmişken, B1 sınıfı ehliyetler için başvuru alt yaş sınırı 16 olarak belirlenmiştir.
C1 Sınıfı Sürücü Belgesi
C1 sınıfı sürücü belgesi C1, CE ve C1E olmak üzere 3 farklı sınıfa ayrılır. Bu sebeple C sınıfı ehliyet hangi araçları kullanır sorusunun cevabı belge türüne göre değişkenlik gösterir. C1ve C1E ehliyerler,18 yaşını doldurmuş bulunan kişilere 5 yıllık süre ile verilebilen bir ehliyet türüdür. C ve CE sınıfı ehliyet için ise başvuru yaş sınırı 21 olarak belirlenmiştir.
C1 sürücü belgesi, yüklü ağırlığı azami 3500 kg ile 7500 Kg arasındaki kamyon ve çekicileri kullanma hakkı tanır. CE türü sürücü belgesi, bir diğer adıyla Tır ehliyetine sahip bulunan kişiler, kullandıkları araçlara maksimum 750 Kg ağırlığı geçmeyen römork veya yarı römork bağlama hakkına sahiptir.
C1E sınıfı sürücü belgesi almak isteyenlerin kullanabileceği araçların ağırlığı ise 12.000 Kg olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Bu sınıfa ait bir belge almak isteyenlerin C1 sınıfı ehliyete sahip olması şartı mevcuttur.
D Sınıfı Sürücü Belgesi
D sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçlar, D sınıfı kategorisinde yer alan farklı sınıflara göre belirlenmiştir. Otobüs türü araçların kullanımına izin veren D sınıfı ehliyete başvuranların B sınıfı ehliyete de sahip olması zorunludur. D1, DE ve D1E şeklinde 3 farklı kategoriye sahip bulunan D sınıfından D1 ehliyet sahipleri minibüs kullanma hakkının yanı sıra, M,B, B1 ve F türündeki araçları da kullanılabilmektedir.
DE sınıfı ehliyet sahipleri, otobüslerinin arkasına maksimum ağırlığı 750 kg olan römork ile birlikte kullanmayı amaçlayan kişilere verilmektedir. D ve DE sınıfı için yaş sınırı 24, D1 ve D1E sınıfı için de 21 yaş olarak belirlenmiştir. D1E sınıfı ehliyete sahip bulunan kişiler de ağırlığı 750 kilogramı geçen römorkları kapsar. Bu tür bir ehliyete başvuran kişinin önceden D1 sınıfı ehliyete sahip olması zorunlu kılınmıştır.
G Sınıfı Sürücü Belgesi
G sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçlar iş makineleri ile sınırlandırılmıştır. 18 yaşını doldurmuş bulunan kişilere verilen G sınıfı ehliyet ile M sınıfına dahil bulunan motosikletleri de kullanma hakkı tanınmaktadır.
F sınıfı Sürücü Belgesi
F sınıfı sürücü ehliyet hangi araçları kullanır sorusunu cevabı tarım alanlarında kullanılan lastik tekerlekli araçlar ve traktörlerdir. Diğer tüm araçlarda olduğu gibi tarım araçlarının kullanan kişilerin de başvuru yaparak ehliyet alması zorunlu kılınmıştır. F sınıfı ehliyet sahibi olmak için 18 yaşını doldurmuş olmak gereklidir.
M Sınıfı Sürücü Belgesi
Motorlu bisiklet, bir diğer adıyla Moped kullanmak isteyen kişilere M sınıfı sürücü belgesi verilir. Bu ehliyet türü, motor gücü 4 Kw’ı geçmeyen 2 -3 ve 4 tekerlekli moped araçları kullanabilmeyi mümkün kılar ve 16 yaşından küçüklere verilmez. M sınıfı ehliyet ile saatte azami 45 Km’ yi aşmayacak mopedlerin kullanımına izin verilir. Diğer sınıflara ait sürücü belgesine sahip bulunanlar M sınıfına dahil edilen tüm araçları kullanabilme hakkına sahiptir.
Tüm sürücü belgelerinin verilmesi belli şart ve kurallara bağlanmış olup, sürücülerin tüm beklentileri karşılayacak niteliklere sahip olması gereklidir. Özellikle kullanım sürelerine azami özen gösterilerek günü gelen belgelerin yenisiyle değiştirilmesi tavsiye edilmektedir..